Wat is stress?
Hoewel veel mensen bekend zijn met dit fenomeen, is stress een breed en ontastbaar begrip. Want wat houdt stress nu eigenlijk in? Volgens de Van Dale kan stress gedefinieerd worden als ‘een aanhoudende geestelijke druk’, ook wel spanning genoemd. Het gaat hier dus niet om korte spannende momenten, maar om een langere periode waarin je een bepaalde druk ervaart. Deze druk kun je niet meer negeren en heeft gevolgen voor je dagelijks leven.
De symptomen van stress
Zoals eerder gezegd, heeft stress nadelige gevolgen voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door adrenaline en cortisol, de twee ‘stresshormonen’ die vrijkomen in het lichaam bij het ervaren van spanning. Hoewel de aanmaak van deze hormonen voor uiteenlopende klachten kan zorgen, zijn er een aantal symptomen die veelvuldig voorkomen:
Spierpijn
Hoofdpijn
Vermoeidheid
Versnelde hartslag
Hoge bloeddruk
Slapeloosheid
Overmatig zweten
De gevolgen van stress op de gezondheid
De symptomen van stress zijn vaak op korte termijn merkbaar, je merkt bijvoorbeeld meteen dat een vervelende hoofdpijn begint op de spelen of dat je ‘s nachts moeilijker kunt inslapen. De langetermijngevolgen zijn echter vaak minder zichtbaar, maar daardoor niet onbelangrijk. Je wilt later immers niet door blijvende klachten herinnerd worden aan die stressvolle periode, toch?
Hoewel de aanmaak van stresshormonen vroeger van belang was om levensbedreigende situaties te overleven, reageert ons huidige brein in minder bedreigende situaties nog steeds op dezelfde manier. De aanmaak van cortisol stijgt flink waardoor niet alleen de zogenaamde ‘vecht- of vluchtmodus’ wordt aangewakkerd, maar ook diverse negatieve gevolgen voor de gezondheid.
Diverse onderzoeken laten namelijk zien dat een te hoog cortisolgehalte verband houdt met een verzwakt immuunsysteem, hart- en vaatziekte, vergeetachtigheid, nek- en rugklachten en een snellere veroudering van onze cellen.
Uiteraard worden deze klachten niet veroorzaakt door een korte stijging van cortisol, maar gaat het om een langdurig verhoogde cortisolspiegel.
Belangrijk dus om stress aan te pakken en die spiegel zo snel mogelijk omlaag te krijgen! Maar hoe verminder je stress?
De Eisenhower Matrix
Stress is geen fijn gevoel. Zowel ons lichaam als wijzelf zitten er niet op te wachten. Hoog tijd dus om die stress de deur uit te werken. Een mogelijke oplossing hiervoor die we vaak gebruiken binnen Vitality is de zogenaamde ‘Eisenhower Matrix’. In de volgende alinea’s leggen we deze matrix uit.
De Eisenhower Matrix is gebaseerd op de inzichten van Dwight D. Eisenhower, een voormalige president van Amerika. Eisenhower zag het fundamentele verschil tussen het dringende en het belangrijke, twee begrippen die vaak als één worden gezien.
Stephan Covey heeft dit verschil zichtbaar gemaakt in een eenvoudig hulpmiddel om allerlei taken te rangschikken op prioriteit. Maar om dit effectief te kunnen doen moet eerst het verschil tussen belangrijke en dringende taken duidelijk zijn.
In het algemeen worden belangrijke taken omschreven als taken die je dichterbij je doelen brengen, de tijdsduur van deze taken speelt hierbij geen rol. Urgente taken daarentegen worden beschreven als taken die snel afgehandeld dienen te worden, tijdsdruk speelt hierbij dus wel een rol. Belangrijke taken hoeven dus niet urgent te zijn en urgente taken niet belangrijk. Maar waarom is het stellen van prioriteiten tussen deze verschillende taken nu zo van belang?
Dit komt doordat stress in de meeste gevallen veroorzaakt wordt door een bepaalde mate van tijdsdruk. Urgente taken zijn dus vaak de boosdoeners. westellen eerder prioriteit aan deze urgente taken, omdat ze op korte termijn een resultaat geven. Ondanks de achtervolgende tijdsdruk en ervaren stress, zijn we geneigd om voor de snelle winst te gaan. Belangrijke taken verdwijnen naar de achtergrond, taken die we eigenlijk niet uit het oog mogen verliezen. Naarmate de tijd verstrijkt, worden deze belangrijke taken immers urgent en hebben we alleen nog maar te maken met urgente taken. Langdurige stress is hiervan het gevolg.
Om stress te verminderen en te voorkomen is het dus belangrijk om niet alleen maar te focussen op de urgente taken, maar ook tijd in te plannen voor de belangrijke taken. Met behulp van de Eisenhower Matrix wordt dit makkelijk. De matrix creëert een overzicht van de taken die direct gedaan moeten worden, later aan bod kunnen komen of zelfs niet uitgevoerd hoeven te worden. Op deze manier los je de taken op die op dit moment stress veroorzaken, maar houd je ook de overige taken in het oog. Stress zal verminderen en op de lange termijn voorkomen worden!